Intrinsieke motivatie kan een uitdaging zijn voor iedereen, maar voor mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) kan dit nog complexer zijn. Veel mensen met ASS vinden motivatie en structuur door middel van specifieke interesses en routines. Maar wat gebeurt er als die motivatie ontbreekt? Hoe kun je ervoor zorgen dat dingen toch gedaan worden? Laten we dit verkennen met enkele praktische strategieën en tips.
Begrijp je eigen motivatoren
Het begint allemaal met het onderzoeken en begrijpen van je eigen intrinsieke motivatoren. Wat drijft je? Wat interesseert je werkelijk? Mensen met ASS hebben vaak intense interesses in bepaalde onderwerpen of activiteiten. Deze 'speciale interesses' kunnen krachtige bronnen van intrinsieke motivatie zijn.
Tip: Probeer taken te koppelen aan je interesses. Als je een presentatie moet maken, kies dan een onderwerp dat je echt boeit. Dit kan een saaie taak veranderen in iets wat je leuk vindt en waar je je meer betrokken bij voelt.
Creëer structuur en routine
Structuur en routine zijn van groot belang voor mensen met ASS. Ze bieden voorspelbaarheid en kunnen helpen om taken uit te voeren, zelfs als de motivatie ontbreekt.
Tip: Stel een (strikte) dagelijkse routine in waarin je specifieke tijden reserveert voor bepaalde taken. Door deze vast onderdeel van je dag te maken, voelt het natuurlijker om aan de slag te gaan, zelfs als je er geen zin in hebt.
Breek taken op in beheersbare stappen
Grote taken kunnen overweldigend aanvoelen, vooral als je al worstelt met motivatie. Het opdelen van deze taken in kleinere, beheersbare stappen kan een groot verschil maken.
Tip: Maak een lijst van de subtaken die nodig zijn om een grotere taak te voltooien. Werk stap voor stap en vier kleine successen om gemotiveerd te blijven.
Gebruik visuele hulpmiddelen
Visuele hulpmiddelen kunnen zeer nuttig zijn voor mensen met ASS. Ze helpen om taken te visualiseren en duidelijk te maken wat er gedaan moet worden.
Tip: Maak een visueel planbord of gebruik een app waarin je je dagelijkse taken en routines noteert. Vink taken één voor één af voor een gevoel van voldoening en vooruitgang.
Beloon jezelf
Zelfbeloning kan een krachtige manier zijn om motivatie te vinden. Dit betekent niet dat je jezelf moet overladen met cadeaus, maar kleine beloningen kunnen een groot verschil maken.
Tip: Beloon jezelf met een korte pauze of een activiteit die je leuk vindt nadat je een vervelende taak hebt voltooid. Dit helpt om door te zetten en de taak af te ronden.
Vraag om hulp
Ondersteuning van vrienden, familie, een mentor of coach kan enorm helpen. Sociale druk kan soms de nodige motivatie bieden om toch aan de slag te gaan.
Tip: Zoek iemand met wie je samen kunt werken of studeren. Door elkaar te motiveren en ondersteunen, wordt de taak minder eenzaam en aangenamer.
Een stukje achtergrond
Het brein van mensen met ASS werkt anders, vooral in de manier waarop motivatie en beloning worden verwerkt. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat er verschillen zijn in de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor motivatie en beloning, zoals de prefrontale cortex en het ventrale striatum. Mensen met ASS hebben vaak een verminderde respons op beloningen die normaal gesproken motiverend zijn voor neurotypische mensen. Dit betekent dat traditionele beloningsstrategieën minder effectief kunnen zijn.
Daarom zijn persoonlijke interesses zo belangrijk: ze activeren dezelfde beloningscircuits in de hersenen. Bovendien kunnen voorspelbare structuren en routines helpen om de hersenen minder gevoelig te maken voor stress en onverwachte gebeurtenissen, wat leidt tot een betere uitvoerende functie en daarmee een verbeterd vermogen om taken te voltooien.
Conclusie
Hoewel intrinsieke motivatie bij mensen met ASS soms moeilijk te vinden kan zijn, zijn er tal van strategieën die kunnen helpen om toch dingen gedaan te krijgen. Het gaat om het vinden van manieren om taken te koppelen aan persoonlijke interesses, het creëren van structuren en routines, het gebruik van visuele hulpmiddelen en het vragen om hulp.
Door deze technieken toe te passen, kun je niet alleen effectiever omgaan met taken waar je weinig motivatie voor hebt, maar ook een gevoel van voldoening en prestatie ervaren. Iedereen heeft soms een duwtje in de rug nodig en deze strategieën kunnen net dat duwtje zijn dat je helpt om toch door te zetten.