Autistische kinderen kunnen tijdens hun schooltijd tegen diverse uitdagingen aanlopen. Sommige problemen zijn evident, terwijl andere minder direct zichtbaar zijn. Hieronder worden zowel voor de hand liggende als subtiele uitdagingen besproken, met praktische voorbeelden om het begrip te vergemakkelijken.
Uitdagingen voor autistische kinderen op school
Autisme, of autistische spectrumstoornis (ASS), beïnvloedt elk kind anders. Tijdens hun schooltijd kunnen autistische kinderen verschillende obstakels tegenkomen, variërend van duidelijke uitdagingen tot minder voor de hand liggende beperkingen. Door deze uitdagingen te begrijpen, kun je als docent beter inspelen op hun behoeften en een inclusieve leeromgeving bieden.
Communicatie- en taalproblemen
Algemene uitdaging:
Autistische kinderen kunnen moeite hebben met verbale communicatie. Stel je voor dat je vraagt: "Wat bedoel je met dat gezicht?" Dit kan verwarrend zijn voor een kind met autisme omdat het misschien niet begrijpt dat je verwijst naar hun gezichtsuitdrukking.
Minder voor de hand liggende belemmering:
Non-verbale signalen zoals gezichtsuitdrukkingen of lichaamstaal worden vaak niet goed opgepikt. Een kind kan bijvoorbeeld niet doorhebben dat een klasgenoot zijn ogen rolt uit verveling, wat kan leiden tot misverstanden of sociale problemen.
Overprikkeling en sensorische overgevoeligheid
Algemene uitdaging:
Veel autistische kinderen zijn gevoelig voor zintuiglijke prikkels. Denk aan een kind dat zijn oren bedekt omdat het geluid van de klok in de klas te luid is voor hem, zelfs al merken andere kinderen dit niet op.
Minder voor de hand liggende belemmering:
Sensorische overgevoeligheid kan de concentratie verstoren. Een kind dat gefocust probeert te blijven, kan moeite hebben met leren omdat de textuur van het schrijfpapier hen ongemakkelijk maakt, zonder dat iemand dat beseft.
Sociale interacties en vriendschappen
Algemene uitdaging:
Sociale interacties zijn vaak moeilijk. Bijvoorbeeld, tijdens groepswerk zou een autistisch kind zich ongemakkelijk kunnen voelen bij het aangaan van een gesprek met een klasgenoot, waardoor het zich buitengesloten kan voelen.
Minder voor de hand liggende belemmering:
Het onvermogen om sociale signalen op te pikken, zoals wanneer een klasgenoot lacht om een grap, kan leiden tot gevoelens van isolatie. Dit kan stress en angst veroorzaken, vooral als het kind niet begrijpt waarom het niet meedoet met anderen.
Academische aanpassingen en organisatie
Algemene uitdaging:
Autistische kinderen hebben vaak baat bij visuele hulpmiddelen. Een leerling kan bijvoorbeeld een visueel dagschema nodig hebben om te weten welke activiteiten ze die dag moeten doen, anders raken ze snel overweldigd.
Minder voor de hand liggende belemmering:
Organisatieproblemen zijn minder zichtbaar maar net zo problematisch. Een kind dat moeite heeft met het organiseren van huiswerkopdrachten kan achterblijven, zelfs als het de stof begrijpt. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat een kind altijd opdrachten vergeet in te leveren omdat het moeite heeft met het plannen van zijn tijd.
Onverwachte veranderingen en overgangen
Algemene uitdaging:
Veranderingen in routine kunnen stressvol zijn. Stel je voor dat de klas onverwacht een andere route naar de gymzaal moet nemen. Dit kan een autistisch kind van streek maken omdat het niet is voorbereid op de verandering.
Minder voor de hand liggende belemmering:
Zelfs kleine, onopgemerkte veranderingen kunnen tot stress leiden. Als bijvoorbeeld een leraar per ongeluk de tafels anders zet, kan dit bij een autistisch kind voor verwarring en onrust zorgen, zelfs als anderen dit nauwelijks opmerken.
De cruciale rol van leerkrachten
Als docent speel je een cruciale rol in het leven van autistische kinderen. Jouw begrip en ondersteuning kunnen hun schoolervaring aanzienlijk verbeteren. Een van de belangrijkste bijdragen die je kunt leveren, is het creëren van een omgeving waarin deze kinderen succeservaringen kunnen opdoen.
Succeservaringen zijn van onschatbare waarde voor elk kind, maar in het bijzonder voor autistische kinderen. Ze helpen om een positief zelfbeeld op te bouwen en geven kinderen de motivatie om nieuwe uitdagingen aan te gaan. Wanneer autistische kinderen merken dat hun inspanningen worden gewaardeerd en beloond, groeit hun zelfvertrouwen. Dit kan hen aanmoedigen om ook op andere gebieden uit hun comfortzone te stappen en nieuwe vaardigheden te ontwikkelen.
Hoe kun je dit bereiken? Stel realistische, haalbare doelen, erken kleine successen, creëer een veilige leeromgeving, werk samen met ouders en specialisten, en blijf jezelf ontwikkelen. Door een cultuur van begrip en acceptatie te bevorderen, maak je ruimte voor groei en leren, wat een blijvend verschil maakt in het leven van autistische kinderen.
Ben je zelf docent, onderwijsassistent of begeleider en wil je meer weten over hoe je succeservaringen kunt bewerkstelligen bij kinderen bij autisme? Lees het hier.
Conclusie
Het herkennen van zowel de duidelijke als subtiele uitdagingen waarmee autistische kinderen op school te maken hebben, is essentieel om effectieve ondersteuning te bieden. Als onderwijsprofessional speel je een sleutelrol in het helpen van deze kinderen om hun volledige potentieel te bereiken door hen succeservaringen te laten opdoen en hen te begeleiden in hun leerproces.
Bronnenlijst
- American Psychiatric Association. (2013). *Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders* (5e editie). Arlington, VA: American Psychiatric Publishing.
- Baron-Cohen, S. (2000). *Theory of Mind and Autism: A Review*. International Review of Mental Retardation, 23, 169-184.
- Barker, G., et al. (2014). *Executive Function and Autism Spectrum Disorders*. In J. A. Johnson & S. L. Chien (Eds.), Advances in Autism Research. Springer.
- Frith, U. (2003). *Autism: Explaining the Enigma*. Blackwell Publishing.
- Happé, F., & Frith, U. (2006). *The Weak Cohesion Theory of Autism*. In D. M. P. J. C. (Eds.), The Cambridge Handbook of Cognitive Science. Cambridge University Press.
- Laugeson, E. A., et al. (2009). *Social Skills Training for Adolescents with Autism Spectrum Disorders*. Routledge.
- Murray, D. S., et al. (2017). *Social Isolation in Autism Spectrum Disorder*. Journal of Autism and Developmental Disorders, 47(5), 1424-1434.
- Newman, L., et al. (2011). *The Impact of Educational Adjustments on the Academic Performance of Students with Autism Spectrum Disorder*. Journal of Special Education, 45(3), 179-187.
- Rogers, S. J., et al. (2007). *Early Intervention for Children with Autism Spectrum Disorders*. In T. D. (Eds.), Handbook of Autism and Pervasive Developmental Disorders. Wiley.
- Tomchek, S. D., & Dunn, W. (2007). *Sensory Processing in Children with Autism Spectrum Disorders*. In J. E. T. (Eds.), Occupational Therapy for Children. Mosby.